Droomrede

Leden van de Staten-Generaal,

Het kabinet legt de basis voor een duurzame en sociale samenleving. Dit vergt een ingrijpende paradigmaverschuiving. De houdbaarheid van ons centraal geleide kapitalistische systeem heeft de grenzen bereikt. We zullen toegroeien naar een netwerksamenleving waarin niet langer het geldverkeer, maar de waardecreatie centraal staat. Beschermde monopolies worden afgebroken. En dominante instituties worden gedwongen de macht af te staan ten gunste van de netwerksamenleving.

Afhankelijkheid financiële sector verkleinen
Machtsoverdracht door de banken heeft de hoogste prioriteit. Nieuwe sociale netwerkbanken zullen de rol van bankiers overnemen. Crowd Funding of Peer2Peer Lending zal de huidige monopolie van de banken doorbreken. Dit is noodzakelijk om de macht die bankiers nu op de economie uitoefenen te verminderen. De miljarden staatssteun aan de banken wordt in hoog tempo afgebouwd. Gelijktijdig worden spelregels, toezicht en controle op kredietwaardigheid voor netwerkbanken ingeregeld.

Overhead en bureaucratie verminderen
De overhead en de bureaucratie van ons land zijn te groot. De daaruit voortvloeiende lastendruk bij burgers en bedrijven is te hoog. Dit tast onze concurrentiepositie aan. Ons land gaat daarom de overheid afslanken. Dit vergt een herbezinning op het bestaansrecht van de overheid. Deze is gelegen in het feit dat centraal geregeld wordt wat het individu alleen niet tot stand kan brengen. Daaronder valt het bevorderen van de samenwerking tussen burgers en het beschermen van de collectieve belangen. Tot de kerntaken van de overheid worden gerekend: het waarborgen van de veiligheid, de rechtspraak, het onderwijs, de zorg en een gemeenschappelijke infrastructuur. De overheid zal uitvoerende taken beëindigen en afstoten. De overheid zal in geen geval taken behouden die de markt beter kan uitvoeren.

Perspectief bieden
Ons land moet nu de basis leggen voor toekomstige generaties. Nederland moet weer excelleren en mondiaal een herkenbare en vooraanstaande rol vervullen. Dat kan alleen succesvol als we ook weten waar we met ons land naar toe willen. De Nederlandse economie heeft een nieuwe kurk nodig voor de komende decennia. Daarvoor zijn volop kansen. Ons land zal investeren in het versterken van de kenniseconomie. Daarbij past ook ons handelsmerk waterbeheer en duurzaamheid met behoud van de eeuwenoude handelstraditie. Het spreekt voor zich dat investeren in hoogwaardig onderwijs randvoorwaardelijk is. Ook moet er voldoende ruimte komen voor onderzoek en innovatie.

Hervormingen doorvoeren
Het Staatsbestel van ons land dateert van 1848. Ook ons stelsel voor sociale zekerheid, dat vlak na de oorlog werd ingevoerd, is verouderd. Grondige hervormingen zijn noodzakelijk om ons land voor te bereiden op de toekomst. De sociale zekerheid, arbeidsmarkt en woningmarkt worden gemoderniseerd. Het hebben van schulden zal niet langer worden beloond. Daar komen gezonde prikkels voor in de plaats om het aflossen van schulden te bevorderen. De inrichting van de overheid, het Huis van Thorbecke, wordt teruggebracht tot twee bestuurslagen. De regio richt zich op het lokaal bestuur en dienstverlening. De provincies komen te vervallen. En de centrale overheid behoudt de beleids- en inspectietaken. De regio’s worden gestimuleerd samen te werken in de uitvoering van alle generieke taken.

Vluchtelingen opvangen
Na de financiële, de banken- en de economische crisis hebben we nu te maken met de vluchtelingencrisis. Het bezweren van deze crisis is een enorme uitdaging voor Nederland en Europa. Het is de lakmoesproef voor de Europese samenwerking en samenleving. Ons land streeft ernaar om op korte termijn de vluchtelingen op een menswaardige wijze op te vangen en op langere termijn tot structurele oplossingen in de regio’s te komen.

Milieuproblemen aanpakken
Voor het voortbestaan van de mensheid op langere termijn zal op korte termijn een antwoord gevonden moeten worden op de bedreigingen van het milieu. De toenemende frequentie van extreem weer, de gevolgen daarvan voor onze waterhuishouding en voor het klimaat en de voedselvoorziening vragen om snelle maatregelen op Europees en mondiaal niveau. Alleen dan kunnen deze effectief zijn. De Nederlandse samenleving heeft in het verleden haar inventiviteit bewezen op het gebied van watermanagement en voedselproductie. Wij gaan de export van deze kennis en productie op mondiaal niveau intensiveren.

Paradigmaverschuiving mogelijk maken
Via sociale media zullen burgers actief worden betrokken bij beleidsvorming en besluitvorming. Het parlement zal permanent rekening moeten houden met de gevoelens onder de bevolking. De overheid wordt open en zal transparant communiceren. Overheidsdata wordt vrijgegeven voor hergebruik. Een beveiligde digitale snelweg wordt aangelegd. Deze zal mensen, bedrijven, overheden in binnen- en buitenland met elkaar verbinden. Daardoor zullen nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan. Nieuwe verdienmodellen zullen hun intrede doen. De afhankelijkheid van overheid en bedrijven zal afnemen. Er zal een nieuwe economie ontstaan, die wordt gemaakt door de netwerksamenleving. En binnen die samenleving kan ieder individu invulling geven aan zijn/haar eigen droom.

Leden van de Staten-Generaal,

Vast staat dat veel aandacht en inspanning van U zal worden gevraagd bij de zwaarwegende  beslissingen die nodig zijn om een ingrijpende paradigmaverschuiving mogelijk te maken. U mag zich daarin gesteund weten door het besef dat velen U wijsheid toewensen en met mij om kracht en Gods zegen voor U bidden.